สัปดาห์ที่ 3

บันทึกอนุทิน

วิชา การจัดประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

วัน/เดือน/ปี 28 มกราคม พ.ศ.2558

ครั้งที่ 3 กลุ่มเรียน 102 วันพุธและวันพฤหัสบดี  

เวลาเข้าเรียน วันพุธ 8.30-10.10 น. , วันพฤหัสบดี 12.20-15.00 น. 

วันพุธ ที่ 28 มกราคม พ.ศ.2558

 หลักการจัดกิจกรรมและประสบการณ์ศิลปะสร้างสรรค์สำหรับเด็กปฐมวัย

ความสำคัญ

     ศิลปะเป็นพื้นฐานทางการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย เพราะ ศิลปะช่วยให้เด็กปฐมวัยมีประสบการณ์ที่หลากหลาย

• ประสบการณ์ด้านการสำรวจตรวจสอบ (สังเกตสิ่งแวดล้อมรอบตัว)
• ประสบการณ์ด้านวัสดุ-อุปกรณ์ (เรียนรู้การใช้เครื่องมือต่างๆ)
• ประสบการณ์ทางด้านความรู้สึกและการใช้ประสาทสัมผัส

          ประสบการณ์เหล่านี้เป็นประสบการณ์ตรงที่ช่วยส่งเสริมให้เด็กได้เผชิญกับความเป็นจริงที่เกี่ยวข้องกับคน สัตว์ พืช สถานที่และสถานการณ์ต่าง ๆ
จุดมุ่งหมายในการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

• การสอนศิลปะเด็กไม่ใช่การสอนให้เด็กวาดรูปเก่ง
• การสอนศิลปะเด็ก เป็นการปลูกฝังนิสัยอันดีงามละเอียดอ่อนและให้ความพร้อมสำหรับการศึกษาในระดับสูงขึ้นต่อไป
• การสอนศิลปะเด็กจึงมีจุดมุ่งหมาย เพื่อ

       ๑. ฝึกทักษะการใช้มือและเตรียมความพร้อม ผ่านการใช้ประสาทสัมผัสทั้ง ๕

       ๒. ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ + ความสามารถของเด็กแต่ละคน

       ๓. พัฒนาทางร่างกาย อารมณ์ สังคมและบุคลิกภาพ

บทบาทของครูศิลปะ

• ครู คือบุคคลสำคัญที่สุดในการจัดการเรียนการสอนศิลปะ    

          - เป็นผู้สร้างบรรยากาศ (ในการประดิษฐ์ คิดค้น และผลิตผลงาน)

          - เป็นผู้ส่งเสริมสนับสนุน (พูดคุย ชักจูง เร้าความสนใจ ให้กำลังใจ)

          - เป็นผู้ดูแลให้เด็กสร้างสรรค์งาน (ให้ความรัก ความอบอุ่น เป็นกันเอง และคอยให้คำแนะนำช่วยเหลือ)

          - เป็นต้นแบบที่ดี (สาธิตวิธีการที่ถูกต้อง ไม่เผด็จการ ส่งเสริมการกล้าคิดกล้าตัดสินใจ)

          - เป็นผู้อำนวยความสะดวก (จัดเตรียมวัสดุ-อุปกรณ์ รูปแบบศิลปะหลากหลาย)

บทบาทของครู ( เลิศ อานันทะ : 2533 )

๑. สอนด้วยใจรัก และเอาใจใส่
๒. ยอมรับความสามารถเด็กแต่ละคน
๓. เปิดโอกาสและให้อิสระเด็กในการสร้างผลงานไม่รีบร้อนแก้ไขงาน
๔. ไม่แทรกแซงความคิดเด็ก หรือแก้ปัญหาแทนเด็ก แต่ส่งเสริมให้เด็กกล้าคิด กล้าทำ และกล้าแสดงออก
๕. กระตุ้น ยั่วยุ ท้าทายให้เด็กแสดงออกอย่างเต็มความสามารถ
๖. มีการวางแผน + จัดเตรียมเครื่องมืออุปกรณ์ล่วงหน้าพร้อมทำกิจกรรม
ข้อควรคำนึงในการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
๑. หลีกเลี่ยงการให้แบบ การวาดภาพตามรอยปะหรือใช้สมุดภาพระบายสี เพราะทำให้เด็กสูญเสียความคิดสร้างสรรค์
๒. ต้องช่วยพัฒนาความเป็นตัวของตัวเองให้แก่เด็ก ให้เด็กเกิดความภาคภูมิใจ ใช้คำพูดทางบวก เช่น หนูทำได้.. ลองทำดูสิ
๓. ไม่บีบบังคับหรือคาดคั้นเอาความหมายจากภาพ ให้เด็กพูดคุยอย่างสบายใจและเข้าใจในผลงานของตนเอง
๔. ไม่แก้ไขหรือช่วยเด็กทำผลงานเป็นแค่ผู้สังเกตการณ์และผู้ช่วยเหลือ
๕. ไม่วิจารณ์งานศิลปะเด็กและมีวิธีการประเมินงานที่เหมาะสม
๖. มีส่วนในการช่วยให้ผู้ปกครองเห็นคุณค่าของงานเด็ก
๗. มีส่วนช่วยขยายประสบการณ์ทางศิลปะของเด็กไม่อยู่แต่ในห้องเรียนควรพาเด็กออกสำรวจ สัมผัส ทัศนศึกษา เยี่ยมชมงานศิลปะตามแหล่งต่าง ๆ

การเตรียมการสำหรับการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

• การสร้างข้อตกลงและระเบียบการใช้วัสดุ อุปกรณ์
• การจัดเตรียมวัสดุ อุปกรณ์ให้เพียงพอ
• การจัดวางวัสดุ อุปกรณ์ให้สะดวกแก่การใช้งาน
• การจัดเตรียมเครื่องมือรักษาความสะอาด ( ฟองน้ำ ผ้าเช็ดมือ ถังขยะ ถังน้ำ )
• การจัดเตรียมพื้นที่ในการทำงานอย่างเหมาะสมและเพียงพอ
• การจัดเก็บผลงาน / การจัดสถานที่แสดงผลงาน 

ลำดับขั้นตอนการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย

• ขั้นตอนการสอนศิลปะ

          ๑. เลือกเรื่องที่จะสอน

          ๒. กำหนดจุดมุ่งหมายในการสอน  

          ๓. เตรียมการก่อนสอน

              - เตรียมแผนการสอน - เรื่อง จุดประสงค์ เนื้อหา ระยะเวลา สื่อ การสอน จำนวนเด็ก จำนวนกิจกรรม สถานที่

              - เตรียมอุปกรณ์การสอน

          ๔. ทดลองและตรวจสอบอุปกรณ์ก่อนลงมือสอนจริง

          ๕. ทำการสอนจริงตามแผน

          ๖. เตรียมตัวเด็กให้พร้อมก่อนการลงมือทำผลงาน เช่น การแบ่งกลุ่มเด็ก การให้เด็กสวมผ้ากันเปื้อน การปฏิบัติตามข้อตกลง

          ๗. การปฏิบัติงานของเด็กโดยมีครูเป็นผู้ดูแล แนะนำ ช่วยเหลือ ตลอดจนเขียนชื่อและจดบันทึกข้อมูล

          ๘. การเก็บ การรักษา และการทำความสะอาด

          ๙. การประเมินผลงานเด็ก

เทคนิควิธีสอนศิลปะเด็กปฐมวัย
การสอนศิลปะเด็กให้ดีและประสบผลสำเร็จ

• เข้าถึง  - ดูแล เอาใจใส่ ใกล้ชิดเด็กแต่ละคนอย่างเท่าเทียม
• เข้าใจ  - ความสามารถ ความแตกต่างระหว่างบุคคล
• ให้ความรัก  - รักและเข้าใจ สนับสนุนและพัฒนา ช่วยเหลือ
• สร้างสรรค์บรรยากาศ  - หลากหลาย สนุกสาน อิสระ
• มีระเบียบวินัย  - มีข้อตกลงร่วมกันและปลูกฝังเรื่องระเบียบวินัยในการทำงาน
• ปลอดภัย  - คำนึงถึงความปลอดภัยเป้นหลัก

การสอนให้เด็กมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

• เปิดโอกาสให้เด็กได้แสดงออกอย่างเสรี มีอิสระในการสร้างสรรค์งาน
• ฝึกหัดให้เกิดการเรียนรู้ ทดลองด้วยตนเอง ลองผิดลองถูก
• เรียนรู้การวางแผนงานและแก้ไขปัญหา
• ส่งเสริมการแสดงออกอย่างหลากหลายรูปแบบ
• เน้นการเรียนปนเล่น
• สนับสนุน / เน้นเรื่องคุณค่าความงาม ความดี

Homework

      

กิจกรรมที่ 1 :  วาดภาพระบายสี
คำสั่ง :  วาดภาพต่อเติมจากเส้นที่กำหนดให้ พร้อมตกแต่งและระบายสีให้สวยงาม

กิจกรรมที่ 2 :  ออกแบบลวดลาย
คำสั่ง :  วาดลวดลายที่ไม่ซ้ำกันในแต่ละช่อง

  

กิจกรรมที่ 3 : ออกแบบลวดลาย
คำสั่ง :  วาดโครงร่างอะไรก็ได้ที่ชอบ 1 ชนิด และออกแบบลวดลายตามจินตนาการพร้อมระบายสี

การนำไปประยุกต์ใช้

        สามารถนำบทบาทครูศิลปะไปปรับบุคลิกภาพของตนเอง และนำเรื่องลำดับขั้นตอนการสอนศิลปะเด็กปฐมวัย เทคนิควิธีสอนศิลปะเด็กปฐมวัยไปปรับใช้ในการสอนกับเด็กอย่างเหมาะสมตรงตามพัฒนาการของเด็กแต่ละช่วงอายุและส่งเสริมให้เด็กสนใจในการเรียนศิลปะมากขึ้น

การประเมินผล

• ตนเอง  :  เข้าเรียนตรงต่อเวลา แต่งกายเรียบร้อย ตั้งใจฟังขณะอาจารย์สอน และตั้งใจทำงานที่ได้รับมอบหมาย
• เพื่อน  :  เข้าเรียนตรงต่อเวลา แต่งกายเรียบร้อย  ตั้งใจฟังขณะอาจารย์สอนและสนุกสนานในการเรียน
• อาจารย์  : เข้าสอนตรงต่อเวลา แต่งกายสุภาพเรียบร้อย อธิบายเนื้อหาที่เรียนและงานที่ได้มอบหมายให้กับนักศึกษาได้เข้าใจ มีภาพตัวอย่างให้ดูเพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบผลงาน